در باب خوارج

(60) (و قال (عليه ‏السلام)) (في الخوارج) لَا تَقْتُلُوا الْخَوَارِجَ بَعْدِي فَلَيْسَ مَنْ طَلَبَ الْحَقَّ فَأَخْطَأَهُ كَمَنْ طَلَبَ الْبَاطِلَ فَأَدْرَكَهُ. يعني معاوية و أصحابه.

امام عليه السّلام در باره خوارج فرمود: (1) بعد از من خوارج را نكشيد، زيرا كسيكه مى‏ خواسته حقّ را بدست آورد و خطاء كرده (گمراه شده) مانند كسى نيست كه در راه باطل قدم نهاده و آنرا در يافته (سيّد رضىّ فرمايد:) منظور حضرت (از جمله من طلب الباطل فأدركه يعنى كسيكه باطل را خواسته و آنرا

 ص151

دريافته) معاويه و پيروان او است (حضرت از كشتن خوارج نهى فرموده براى اينكه مقصود اصلى آنها بدست آوردن حقّ بوده، و ليكن براى رسيدن بآن براه خطاء افتاده گمراه شدند، و البتّه چنين كسانى سزاوار كشتن نيستند بخلاف معاويه و يارانش كه مقصود اصلى آنان باطل بوده و آنها را بايد كشت، چنانكه در سخن پنجاه و ششم فرمود: فاقتلوه يعنى معاويه را بكشيد. و امّا اينكه آن حضرت خوارج را كشت و كشتنشان را بعد از خود نهى فرمود براى اين بود كه آنها پيشقدم در جنگ با آن بزرگوار شده و فتنه و فساد كرده مردم را به بدعتهاى خويش دعوت نموده نيكان را بقتل مى‏ رساندند مانند عبد اللّه ابن خبّاب كه از اصحاب امير المؤمنين بود او را كشتند و شكم زنش را كه آبستن بود دريدند، پس نهى از كشتن ايشان در صورتيست كه فتنه و فساد بر پا نكنند و خون ناحقّ نريزند و اقدام بجنگ ننمايند).